Otwarty Dom: Nowy styl życia.

Veerle Wenes - Właścicielka Galerii, Antwerpia (Belgia)

Surfując po internecie w 2009 roku, Veerle natknęła się na pobliską zrujnowaną posiadłość w sercu historycznego centrum Antwerpii. Tam gdzie większość widziałaby brak możliwości – dwa budynki były w ruinie i w zupełnie innym stylu architektonicznym – Veerle zobaczyła potencjał na nowy sposób na życie. Z pomocą swojego męża Bob Christiaensa i architekta Bart Lensa, postanowiła połączyć te budynki, aby stworzyć dom, w którym wymieszałaby się jej praca i życie rodzinne. Dzisiaj, betonowy modernizm galerii i tradycyjna europejska architektura jej domu egzystują w architektonicznym współbrzmieniu, powiązane ze sobą betonową jodełkową podłogą i wysokimi do sufitu oknami, które otwierają przestrzenie na siebie.

Fakt, że Veerle studiowała architekturę, nie dziwi nikogo. Kto inny wyobraziłby sobie spektakularne wypełnione światłem atrium łączące brutalistyczną betonową galerię sztuki z jej domem, byłym atelier z XIX wieku? Chociaż istnieje pewien rozdział pomiędzy dwoma budynkami, linie zaczynają się zacierać w przestrzeni poświęconej galerii. Znany z jej zmiany wizerunku dyscyplin sztuki i przetwarzania przez nią przedmiotów, dom Veerle sprawia wrażenie współczesnego salonu – przestrzeni, w której przyjemności i interesy są prowadzone przy kuchennym stole.

Studiowałaś architekturę w Cannes, jak to się stało, że prowadzisz galerię w Antwerpii?
Architektura jest jedną z najważniejszych form sztuki, ale dla mnie była zbyt wolna, pod względem kreatywności. Lubię rzeczy, które dzieją się szybko! Dlatego właśnie przerzuciłam się na projektowanie graficzne i komunikację, bo musieliśmy być kreatywni bardzo szybko. Musieliśmy brać to co się działo i przełożyć to na koncepcje. Dla mnie, te koncepcje były ważniejsze, niż wszystkie reklamy, jakie robiliśmy.

Miałaś firmę zajmującą się projektowaniem i komunikacją przez 20 lat, jak przeszłaś od reklamy do sztuki?
Jestem kimś, kto szybko podąża za swoją intuicją, więc kiedy zostałam poproszona o zrobienie wystawy — poczułam się jak w niebie. Pojawiłam się znikąd, ale miałam do czynienia z dyrektorami Muzeów Sztuki i Wzornictwa. Nigdy przedtem nie pracowali razem i nigdy nie zrobili tego potem. Mieliśmy 40 artystów i projektantów pracujących pomiędzy dwoma muzeami, niesamowita kombinacja dziedzin!

To skrzyżowanie dziedzin stało się czymś w rodzaju znaku firmowego Ciebie i Twojej galerii. Sądzisz, że ta wystawa była w pewnym sensie katalizatorem dla początku Twojej kariery kuratora?
W tamtej chwili, pomyślałam, że jeśli miałabym zmienić zawód, to chciałabym pracować w niezależny sposób z kreatywnymi ludźmi. Gdy pracujesz w branży komunikacji, Twoja kreatywność jest wykorzystywana do sprzedaży produktów osoby, która ci płaci. Tak działa nasze społeczeństwo. Po dwudziestu latach, byłam zainteresowana robieniem czegoś, co nie byłoby zależne od kogoś innego. Czegoś, co nie byłoby zależne od klientów czy pieniędzy.

I tym czymś była galeria?
Od początku nie chciałam, żeby Valerie Traan była tylko "galerią sztuki", ponieważ uważam, że jest wystarczająco dużo dobrych galerii, a nie chciałam być 13tą "może dobrą" galerią sztuki. W moim zawodzie, wzornictwo i sztuka są bardzo ważne, ale sztuka także jest szalenie istotna. Dlatego zdecydowałam się na galerię z podtytułem: "Przedmioty i Obiekty". Według mnie, przedmiot powinien opowiadać historię, w przeciwnym razie nie ma potrzeby go pokazywać.

Jak decydujesz, kogo i co prezentować w galerii?
Zawsze wybieram rzeczy, które uważam za właściwe. Każda wystawa jest dla mnie równie ważna, jak kolejna. Kiedy zaczynam wystawę lub współpracę z projektantem, architektem lub artystą, zawsze robię to dlatego, bo czuję że do siebie pasujemy.

Czyli dopasowanie do Ciebie jest wyznacznikiem sukcesu?
Sukces to bardzo względna rzecz. Sukces to coś, co odczuwasz po wystawie. Możesz nie sprzedać nic na pokazie, ale możesz czuć, że to był sukces w zakresie współpracy z ludźmi, spotkania, mieć poczucie sukcesu, duże osiągnięcie. Ponieważ osiągnęłam już pewien wiek, powody działania mojej galerii są inne, niż byłyby dla kogoś, kto ma trzydzieści lat.

Biorąc pod uwagę Twoją sytuację życiową i zawodową, powiedziałabyś, że prowadzisz zasadniczo publiczne życie?
Jestem kimś, kto bardzo dba o swoją prywatność. Ale kiedy galeria jest otwarta, ludzie mogą wejść i wszystko zobaczyć! Więc może właśnie dlatego zdecydowałam się zacząć dopiero kiedy znaleźliśmy to miejsce, a nie wcześniej. Bo potrzebowałam właściwej przestrzeni.

A dlaczego wybrałaś Antwerpię jako lokalizację dla galerii, a nie Ghent, gdzie poprzednio przebywałaś?
Mój mąż pochodzi z Antwerpii. A nie wiem czy zdajesz sobie z tego sprawę, ale mieszkańca Antwerpii nie ruszysz stąd! Czasami myślę, że miałaby się lepiej w Brukseli lub w Paryżu, ale to się wiąże z innymi problemami. Kiedy masz siedzibę w Paryżu, koszty są ogromne. Kiedy jesteś w Brukseli, nie możesz mieszkać w tej samej przestrzeni. Dlatego uważam, że Antwerpia była pragmatyczną decyzją, którą podjęłam z miłości.

Miłość to dobry powód, żeby zakotwiczyć w dowolnym miejscu! Możesz nam powiedzieć trochę o historii tych budynków?
Budynek w którym mieści się galeria, to był ogromny salon meblowy, a ta przestrzeń, to była pracownia zakonnic. Robiły tu biustonosze. Wyobraź to sobie, zakonnice robiące biustonosze! To była przestrzeń warsztatowa, ale odnowiliśmy ją i przerobiliśmy na dom. Budynek galerii zbudowano w 1979 roku, i jest on z kolei klasycznym przykładem betonowego modernizmu.

Teraz faktycznie robią wrażenie połączonych; naturalnie wprowadziliście pewne radykalne zmiany przed wprowadzeniem się?
Współpracowaliśmy z naszym przyjacielem, architektem Bartem Lensem, aby połączyć te dwa budynki w sposób przyjazny i nowoczesny. Od chwili gdy zobaczyliśmy to miejsce stało się jasne, że chcemy zamieszkać w budynku z tyłu, a galerię mieć z przodu.

Która przestrzeń jest najważniejsza w Waszym domu?
To miejsce, kuchnia. Wciąż tu jestem. To jest moje biuro, tutaj jadamy — z rodziną, z przyjaciółmi. To jest najważniejsza przestrzeń.

Czyli stół kuchenny, w swoich rozmaitych wcieleniach, stanowi serce Waszego domu?
Tak. Zawsze tu jesteśmy, wokół tego stołu. Dobre jedzenie jest bardzo ważne. Sądzę, że ludzie pracujący w gastronomii, nie w ekskluzywnej gastronomii, ale przy produkcji jedzenia w środowiskach podmiejskich, są bardzo krytyczni. To co robią, to nie jest tylko nowy trend czy produkt; to jest przyszłość. Dlatego właśnie stół jest jednym z najważniejszych elementów w domu, ponieważ jest częścią tej przyszłości.

Twoja kariera ma na swoim koncie już kilka kreatywnych osiągnięć, czy uważasz, że właścicielka galerii to Twój ostatni przystanek?
Czasami myślę, że może powinnam zrobić coś innego. Ale kiedy zaczynasz coś, co się kręci, trzeba to dalej kręcić. Może jest na to jakieś lepsze określenie! Nie można powiedzieć sobie stop, bo faktycznie się zatrzymasz. Czasami jest tego za dużo—kiedy odnosisz sukces, masz więcej pracy. Ale to właśnie dla tej pracy wszystko zaczynałeś!